Ιστορικό Ιερού Ναού
Η Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στον οικισμό της Ιάνας Ο ναός του Αγίου Δημητρίου, στην Ιάνα, του οικισμού που αποτέλεσε μια από τις πρώτες εστίες των Καππαδοκών προσφύγων στην περιοχή μας, εδώ και πολλά χρόνια, έχει ξαναπάρει ζωή εξαιτίας της δραστήριας ”Καππαδοκικής Εστίας” και δέχεται τα τελευταία χρόνια πλήθος πιστών που προσκυνούν στην εκκλησία του οικισμού. Το χωριό Ιάνα βρίσκεται 4 χιλιόμετρα βόρεια της Αλεξανδρούπολης (πάνω από τον οικισμό Παλαγίας). Χτίστηκε σύμφωνα με μαρτυρίες όταν καταστράφηκε το παλιό χωριό που λεγότανε «Πυράνκιοϊ» γύρω στο 1700 και είναι Ελληνικό και όχι Βουλγάρικο, όπως πιστεύεται. Αυτό αποδεικνύεται από την κτητορική επιγραφή που υπάρχει μέσα στον ναό. Λέγεται ότι στο χωριό αυτό υπήρχαν 1700 σπίτια περίπου, καθώς και αρκετά καφενεία και μαγαζιά. Λέγεται επίσης ότι όλοι οι δρόμοι μέσα στο χωριό ήταν πέτρινοι. Σήμερα εκτός από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου και το σχολείο παραδίπλα του ναού, που χτίστηκε από τους πρόσφυγες που ήρθαν το 1924 από το χωρίο «Μίστι» της Καππαδοκίας, δεν σώζονται κατοικίες. Η εκκλησία, την οποία έχουν ανακαινίσει οι Καππαδόκες της πόλης, λειτουργεί ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου καθώς και στις γιορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα, όπου συγκεντρώνει πολύ κόσμο.
Περιμετρικά υπάρχει ψιλός πέτρινος τοίχος και στην άκρη το καμπαναριό. Την διαχείριση και φροντίδα του ναού έχει αναλάβει ο Σύλλογος Καππαδοκών Ν. Έβρου «Οι Τρεις Ιεράρχες». Αξιοσημείωτο είναι το πως επιλέχθηκε η τοποθεσία από τους τότε κατοίκους για να δημιουργηθεί ο Ναός και το χωριό. Λέγεται ότι όταν ήρθαν οι πρώτοι κάτοικοι για να επιλέξουν την τοποθεσία που θα έχτιζαν το χωριό τους έσφαξαν επτά (7) ζώα και τα αφήσανε σε 7 διαφορετικά σημεία. Όποιο από τα σφάγια διατηρείτο πιο πολλές μέρες, σήμαινε ότι το κλίμα σε εκείνη την τοποθεσία ήταν καλό για να δημιουργήσουν το χωριό τους. Στο σημείο που χτίστηκε ο Ιερός ναός του Αγίου Δημητρίου, το σφάγιο άντεξε για δύο εβδομάδες χωρίς να χαλάσει, οπότε γύρω από εκεί έχτισαν το χωριό και τον Ναό τους. Στα άλλα έξι σημεία – τοποθεσίες, που δεν επελέγησαν τελικά, έχτισαν από ένα μικρό εκκλησάκι για να αφιερώσουν το σφάγιο που είχαν αφήσει εκεί. Έτσι έχουμε στην ευρύτερη περιοχή τον Αγ. Νικόλαο (πάνω από το σχολείο), τον Αγ. Μάρκο (στο βουνό απέναντι από το σχολείο), την Αγία Τριάδα (στη δεξιά μεριά του δρόμου καθώς πάμε στο χωριό), τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο (απέναντι και αριστερά στην κορυφή του βουνού) και ακόμη ένα για το οποίο δεν σώζονται μαρτυρίες. Τέλος, πάνω από το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας, υπήρχε ένας στρογγυλός αερόμυλος, ο οποίος ανατινάχτηκε το 1915, από τους συμμάχους της ΑΝΤΑΝΤ όταν βομβάρδισαν την Βουλγαροκρατούμενη τότε περιοχή (ερείπιά του σώζονται ακόμη), όπως και το μισό χωριό.
