Κ.Ε.Μ.Π.Ε.Π.
Το Κ.Ε.Μ.Π.Ε.Π. Κέντρο Έρευνας, Μελέτης και Προβολής του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού “H ΚΟΣΜΟΣΩΤΕΙΡΑ”, με έμφαση στη χειρόγραφη παράδοση, συστάθηκε ως δομή της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, για την έρευνα και τη μελέτη κάθε πολιτιστικού αποτυπώματος (αρχειακού, ιστορικού, λαογραφικού κ.ά.) της διαχρονικής ιστορικής πορείας της τοπικής Εκκλησίας της Αλεξανδρουπόλεως και εν γένει της Θράκης, καθώς και για την προβολή του με κάθε πρόσφορο τεχνολογικό μέσο.
(Βλ. Εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας των Κεντρικών Υπηρεσιών της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, ΦΕΚ, τεύχ. Β΄, 5645, 10/8/2024. Μέρος Γ΄, Μορφωτικός Τομέας Εκπαίδευσης – Πολιτισμού, άρθρ. 10, 8. σ. 54562).
Σκοπός του Κ.Ε.Μ.Π.Ε.Π. = Κέντρου Έρευνας, Μελέτης και Προβολής του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού “H ΚΟΣΜΟΣΩΤΕΙΡΑ” είναι να εξυπηρετήσει έτι περαιτέρω τις επιστημονικές, ερευνητικές και πνευματικές διαστάσεις και δυνάμεις της Εκκλησίας στον τομέα του Πολιτισμού και την υπεύθυνη, οργανωμένη και τεκμηριωμένη προβολή τους, όπως βιώθηκαν, αποτυπώθηκαν, καταγράφηκαν και εκφράστηκαν στις αρχειακές πηγές, στα ζωντανά, δηλαδή, εκκλησιαστικά μνημεία και στα ενεργά πολιτιστικά δημιουργήματα του Ελληνοχριστιανικού βίου κατά την μακραίωνη, ενιαία και διαχρονική ιστορική του πορεία, ειδικά δε στο χώρο της Θράκης και ειδικότερα στην Τοπική Εκκλησία Αλεξανδρουπόλεως.
Αντικείμενο του Κ.Ε.Μ.Π.Ε.Π. = Κέντρου Έρευνας, Μελέτης και Προβολής του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού“H ΚΟΣΜΟΣΩΤΕΙΡΑ” είναι:
Α. Η έρευνα που αφορά τον εντοπισμό, την καταγραφή, την χρονολογική ένταξη, την αξιολόγηση και την επεξεργασία με εφαρμογή ειδικής αντίστοιχα μεθοδολογίας των αρχειακών πηγών, των ιστορικών μαρτυριών και των μνημείων του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού.
Β. Η μελέτη της γλώσσας, της γραφής, των ιδεών, των ιστορικών συνθηκών, και του κριτικού ελέγχου του περιεχομένου των αρχειακών πηγών, των ιστορικών μαρτυριών και των μνημείων του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού με ειδικότερο στόχο την ερμηνεία, την κατανόηση, την αξιοπιστία και την αντικειμενικότητα των ιστορικών δεδομένων αυτών αλλά και την έκθεση με επιστημονική ακρίβεια της ιστορικής αλήθειας.
Γ. Την προβολή και μετάδοση, μέσα από συγκεκριμένο προγραμματισμό και χρήση των μέσων της σύγχρονης τεχνολογίας, της ιστορικής γνώσης και αλήθειας, της δημιουργίας ιστορικής κουλτούρας και της καλλιέργειας της ιστορικής συνείδησης του λαού σε ομάδες και πρόσωπα.
Έτσι, θα συνεχίζεται ουσιαστικά και αδιάκοπα η διαπλαστική επίδραση της ελληνορθόδοξης ταυτότητας σε θέματα χρόνου και ιστορικότητας μέσα στον κάθε άνθρωπο και θα παίρνει αληθινό νόημα κάθε ενέργεια της ανθρώπινης ζωής.
Τομείς – δραστηριότητες
Οι δραστηριότητες του Κ.Ε.Μ.Π.Ε.Π. = Κέντρου Έρευνας, Μελέτης και Προβολής του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού“H ΚΟΣΜΟΣΩΤΕΙΡΑ”, με έμφαση στη χειρόγραφη παράδοση καθορίζονται με αντιστοιχία στους ακόλουθους Τομείς :
α. Θεωρητικό μέρος
- Καταγραφή, συλλογή, επεξεργασία και ερμηνεία των αρχειακού ιστορικού υλικού ως νέων ερευνητικών δεδομένων:
- Της Ορθοδοξίας
- Της Θράκης
- Της Ι.Μ. Αλεξανδρουπόλεως
- Των Ναών
- Των Μονών
- Των Ιδρυμάτων
- Των βίων των τοπικών αγίων
- Των Ακολουθιών των τοπικών Αγίων
- Των εκκλησιαστικών προσώπων
- Των γεγονότων, συνθηκών και περιστάσεων
- Συνεργασία με ΑΕΙ
- Διεπιστημονική συνεργασία
- Σχεδιασμός και εφαρμογή της εμπειρικής έρευνας σε θέματα ιστορίας
β. Εργαστηριακό μέρος
- Δημιουργία ειδικού διαδικτυακού τόπου στην Κεντρική ιστοσελίδα της Ι. Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως
- Ψηφιακή Χαρτογράφηση όλων των εξωκκλησίων της Ιεράς Μητροπόλεως
- Δημιουργία ψηφιακών καταλόγων:
- Βιβλιοθηκών, Αρχείων, Χειρογράφων
- Ιστορικών περιοδικών και Εργογραφίας ειδικών
- Δημιουργία ψηφιακών συλλογών:
- Ιστορικών έργων, Μονογραφιών, Άρθρων, Σειρών και Χειρογράφων
- Δημιουργία ψηφιακών εργαλείων:
- Συγγραφής επιστημονικών κειμένων
- Προδιαγραφών βιβλιογραφικών αναφορών
- Βιβλιογραφικών πινάκων (αλφαβητικών, θεματικών κ.λ.π.)
- Επεξεργασία της εμπειρικής έρευνας σε θέματα ιστορίας
γ. Εκπαιδευτικό μέρος
- Προγραμματισμός – υλοποίηση:
- Εορταστικών εκδηλώσεων
- Συνεδρίων
- Ημερίδων
- Εσπερίδων
- Σεμιναρίων
- Προγραμμάτων
- Διαλέξεων
- Επιστημονικών δημοσιεύσεων
- Επιστημονικών εκδόσεων
Ο τομέας της Ιστορίας ουσιαστικά, βάσει της μελέτης και του προγραμματισμού, θα συντείνει στην προσπάθεια καλλιέργειας της ιστορικής συνείδησης, ώστε ο βηματισμός του ανθρώπου μέσα στο χρόνο να γίνεται με επίγνωση και αντικειμενικότητα, ενώ η πορεία αυτή θα συνεχίζεται προς την κατεύθυνση της ατέρμονης αιωνιότητας.
α. Θεωρητικό μέρος
- Γνώση και ανάλυση της ελληνικής χειρόγραφης παράδοσης με βάση:
- Την ελληνική σκέψη, γλώσσα και γραφή
- Την επιστήμη της Ελληνικής Παλαιογραφίας
- Τις μορφές της μεγαλογράμματης ελληνικής γραφής
- Τις μορφές της μικρογράμματης ελληνικής γραφής
- Τις πλευρές του έργου της αντιγραφής και παραγωγής των χειρογράφων
- Γνώση και ανάλυση της Εκδοτικής και τα στάδια μελέτης και έκδοσης των χειρογράφων:
- Recensio
- Collatio
- Emendatio
β. Εργαστηριακό μέρος
- Η γνώση του εντοπισμού και της χρήσης των ελληνικών χειρογράφων
- Η χρήση, ανάγνωση και απλή μεταγραφή αρχετύπων και παλαιτύπων
- Η χρήση, ανάγνωση και απλή μεταγραφή χειρογράφων μεγαλογράμματης γραφής
- Η χρήση, ανάγνωση και απλή μεταγραφή χειρογράφων μικρογράμματης γραφής
- Η χρήση και εφαρμογή των συμβόλων μεταγραφής
- Η μελέτη του περιεχομένου των χειρογράφων
- Η έκδοση των χειρογράφων με κριτικό υπομνηματισμό και σχόλια
γ. Εκπαιδευτικό μέρος
Σεμινάρια Ελληνικής Παλαιογραφίας τοπικά, στον Ελληνικό χώρο και σε ομογενειακές ανά τον κόσμο οργανώσεις στους κατωτέρω Κύκλους:
- Α΄ Κύκλος: Ανάγνωση των χειρογράφων
- Β΄ Κύκλος: Μελέτη και έκδοση των χειρογράφων
- Γ΄ Κύκλος: Εφαρμογές στη μελέτη και έκδοση των χειρογράφων
Ο τομέας της Παλαιογραφίας ουσιαστικά θα μεταδίδει τις δυνατότητες προσέγγισης, μελέτης και αξιοποίησης των ελληνικών αρχειακών χειρόγραφων πηγών, που επί 30 και πλέον αιώνες εκφράζουν παγκοσμίως τεκμηριωμένα και αποκλειστικά το περιεχόμενο, τις αξίες και την δυναμική του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού.